Định nghĩa và đặc điểm mạt sắt
Khái niệm
Vậy mạt sát có nghĩa là gì?
Mạt sắt có nghĩa là những mảnh vụn nhỏ được tạo ra trong quá trình gia công kim loại, thường là từ sắt hoặc thép. Đây là sản phẩm phụ xuất hiện khi các công cụ cắt hoặc gia công kim loại hoạt động, như trong các quá trình tiện, phay, hoặc mài. Mạt sắt có thể được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau, bao gồm tái chế và nghiên cứu khoa học về từ tính.
Mạt sắt kí hiệu là gì?
Mạt sắt, trong ngữ cảnh hóa học, thường được ký hiệu bằng ký hiệu hóa học của sắt, đó là Fe. Mạt sắt là những mảnh vụn nhỏ được tạo ra trong quá trình gia công kim loại, chủ yếu từ sắt hoặc thép. Chúng có tính từ tính mạnh và thường được sử dụng trong nhiều ứng dụng công nghiệp khác nhau, bao gồm sản xuất thép và chế tạo nam châm

Các hình dạng phổ biến của mạt sắt gồm:
- Dạng dẹt
- Hình kim
- Hình que
Về màu sắc, phần lớn mạt sắt có màu xám hoặc đen do chứa nhiều sắt. Tuy nhiên, màu sắc cũng có thể khác tuỳ thuộc vào các nguyên tố, hợp kim khác có trong thành phần của chúng.
Mạt sắt lấy ở đâu? Mạt sắt là những mảnh vụn nhỏ được sinh ra trong quá trình gia công kim loại, như cắt, tiện, phay hoặc mài. Dưới đây là thông tin chi tiết về nguồn gốc và cách hình thành của mạt sắt:
- Quá trình gia công kim loại: Mạt sắt thường xuất hiện khi các máy móc cơ khí như máy cắt, máy tiện hoặc máy phay hoạt động. Trong quá trình này, các công cụ cắt sẽ tạo ra những mảnh kim loại nhỏ từ bề mặt vật liệu.
- Chất liệu: Mạt sắt chủ yếu được sản xuất từ các loại kim loại như sắt, thép, nhôm, đồng hoặc một số hợp kim khác. Những mảnh vụn này có thể có kích thước rất nhỏ hoặc là các dải kim loại dài.
- Tái chế: Mặc dù ban đầu được coi là phế liệu, nhưng mạt sắt có giá trị tái chế lớn và được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Chúng có thể được thu gom và tái chế thành các sản phẩm mới như thép và nhôm.
- Sử dụng trong nghiên cứu: Mạt sắt cũng được sử dụng trong các thí nghiệm nghiên cứu từ tính của nam châm, nhờ vào khả năng từ tính cao của chúng. Khi đặt trong từ trường của nam châm, mạt sắt sẽ tạo thành hình ảnh trực quan của từ trường.
Mạt sắt mua ở đâu? Mạt sắt có thể được mua từ nhiều nguồn khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng của bạn. Giá mạt sắt phế liệu hiện nay dao động từ khoảng 5.000 VNĐ đến 10.000 VNĐ mỗi kg, tùy thuộc vào chất lượng và tình trạng của chúng.Bạn nên xem xét kỹ lưỡng các nguồn cung cấp và giá cả để chọn lựa nơi mua phù hợp nhất với nhu cầu của mình.
Đặc điểm, tính chất
Những đặc điểm và tính chất nổi bật của mạt sắt bao gồm:
- Có tính từ tính mạnh do chứa nhiều sắt. Khi đưa vào từ trường, mạt sắt sẽ bị hút mạnh bởi từ tính.
- Dẫn điện và dẫn nhiệt tốt. Nhờ đó, chúng được dùng để cải thiện khả năng dẫn điện, dẫn nhiệt cho các hợp kim sắt.
- Dễ bị gỉ sét, oxi hóa khi tiếp xúc với môi trường ẩm. Hiện tượng này làm giảm chất lượng của sản phẩm.
- Cứng, bền và khó vỡ. Điều này giúp mạt sắt được dùng làm vật liệu tăng cứng cho các hợp kim.
Nhờ những tính chất trên, mạt sắt có nhiều ứng dụng thiết thực trong thực tiễn. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ở phần sau.
Các ứng dụng chính của mạt sắt
Với những ưu điểm về tính chất vật lý, mạt sắt được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp và lĩnh vực khác nhau:
Sản xuất thép
- Dùng để loại bỏ các tạp chất, cặn trong quá trình luyện thép. Nhờ từ tính, mạt sắt hút các tạp chất ra khỏi lò luyện.
- Bổ sung vào hợp kim thép để tăng cường độ cứng, độ bền.

Sản xuất vật liệu xây dựng
- Phụ gia trong sản xuất bê tông, xi măng, gạch ốp lát để tăng độ bền cơ học.
- Trong xây dựng, trộn mạt sắt với vữa để làm nam châm giữ cốt thép. Giúp tiết kiệm thời gian, công sức nâng đỡ cốt thép.
Công nghiệp ô tô
- Mạt sắt được trộn với nhựa để sản xuất các linh kiện nhựa từ tính trong ô tô. Ví dụ các bộ phận bằng nhựa từ tính xung quanh mô tơ, rotor, bộ phận truyền động…
- Sử dụng trong sơn ô tô chống gỉ sét nhờ khả năng bảo vệ khỏi ăn mòn.
Chế tạo nam châm
- Dùng làm lõi cho các loại nam châm điện, nam châm vĩnh cửu. Nhờ từ tính cao, mạt sắt là vật liệu lý tưởng cho lõi nam châm.
- Kết hợp với plastic để làm nam châm polymer có độ bền cao, khối lượng nhẹ.
Ngoài ra, mạt sắt còn có thể dùng trong hàn điện, mạ điện, làm vật liệu nghiên cứu khoa học, sản xuất từ tính…
Như vậy, có thể thấy mạt sắt là một vật liệu cực kỳ đa dụng và thiết thực trong nhiều ngành công nghiệp.
Những tác hại, nguy cơ của mạt sắt
Bên cạnh những công dụng, mạt sắt cũng tiềm ẩn một số nguy cơ đối với sức khỏe con người và môi trường nếu không được sử dụng đúng cách.
Tác hại sức khỏe
- Khi hít phải, mạt sắt có thể gây kích ứng đường hô hấp, viêm phế quản mãn tính, xơ hóa phổi.
- Tiếp xúc trực tiếp lên da có thể gây trầy xước, viêm nhiễm vết thương.
- Bụi mạt sắt bay vào mắt gây kích ứng giác mạc, nguy cơ mù lòa.
- Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, bụi mạt sắt được xếp vào nhóm chất gây ung thư.
Để đề phòng những nguy cơ này, cần tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp an toàn lao động khi tiếp xúc với mạt sắt.

Ô nhiễm môi trường
- Mạt sắt dễ bị rỉ sét khi tiếp xúc với nước, tạo thành các ion sắt gây ô nhiễm cho nguồn nước.
- Bụi mạt sắt bay trong không khí làm tăng ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sinh vật.
- Thải bỏ mạt sắt không đúng nơi quy định sẽ gây ô nhiễm đất, nước ngầm.
Do đó, việc thu gom, xử lý mạt sắt sau sử dụng cần được quan tâm hàng đầu để bảo vệ môi trường.
Các biện pháp xử lý mạt sắt an toàn
Để hạn chế những tác động xấu của mạt sắt, cần có các biện pháp xử lý phù hợp sau khi sử dụng:
- Thu gom, phân loại: Thu gom mạt sắt, phân loại theo từng loại trước khi xử lý.
- Tái chế: Dùng quá trình nấu chảy để tái chế thành thép mới. Đây là biện pháp tốt nhất, giúp tiết kiệm tài nguyên.
- Chôn lấp: Chôn lấp mạt sắt tại các bãi rác công nghiệp có xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn.
- Đốt: Đốt ở nhiệt độ cao khoảng 1.400 – 1.600 độ C để khử các chất độc hại. Tuy nhiên, cần có biện pháp lọc khí thải.
- Xi măng hóa: Trộn mạt sắt với xi măng, đổ đặc trong các thùng chứa để cố định.
Tuân thủ đúng quy trình xử lý sẽ giúp mạt sắt không còn gây ô nhiễm môi trường.
Kết luận
Qua bài viết, hy vọng các bạn đã nắm được những thông tin cơ bản về mạt sắt. Đây là một vật liệu rất đa dụng với nhiều ứng dụng thiết thực trong thực tế. Tuy nhiên, mạt sắt cũng tiềm ẩn một số nguy cơ tác hại nếu không được xử lý đúng cách.
Hi vọng sau khi đọc bài viết, các bạn sẽ có cái nhìn tổng quan và trách nhiệm hơn khi sử dụng mạt sắt. Chúc các bạn thành công!